USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Art.1.
W ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 1982 Nr 35 poz. 230 ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:
w art. 14:
a) ust. 1 pkt 1) otrzymuje brzmienie:
„ 1) na terenie szkół oraz innych zakładów i placówek oświatowo-wychowawczych oraz opiekuńczych;”
b) ust. 2a otrzymuje brzmienie:
„2a Zabrania się spożywania napojów alkoholowych zawierających więcej niż 18% alkoholu na ulicach, placach i w parkach, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów”;
c) uchyla się ust. 2b;
d) uchyla się ust. 3;
e) uchyla się ust. 4;
f) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„Rada gminy może wprowadzić czasowy lub stały zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych we wskazanych enumeratywnie miejscach i obiektach na terenie gminy, ze względu na ich charakter. Dla skuteczności zakazu konieczne jest umieszczenie o nim stosownej informacji w miejscu objętym zakazem ”.
Art. 2
Ustawa wchodzi w życie po upływie 90 dni od dnia ogłoszenia.
UZASADNIENIE
Cel ustawy
Celem ustawy jest przyznanie jednostkom samorządu terytorialnego większej swobody w kształtowaniu polityki alkoholowej oraz likwidacja absurdalnych przepisów dotyczących zakazu spożywania alkoholu.
Obecny stan prawny
Obowiązująca ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zawiera cały szereg absurdalnych i archaicznych norm. Zgodnie z art. 14 ust. 2a zabronione jest spożywanie napojów alkoholowych w miejscu publicznym, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów. Tak surowy zakaz nie ma racjonalnego uzasadnienia. Uniemożliwia on spożywania napojów alkoholowych w miejscach gdzie nie ma ryzyka zakłócania spokoju jak w lasach czy odosobnionych plażach. Ponadto, w myśl orzecznictwa SN, że Internet jest miejscem publicznym, w świetle przepisów ustawy zabronione jest transmitowanie imprez czy też prowadzenie vlogów gdzie degustowany jest alkohol.
Ponadto przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zawierają kilka archaizmów z czasów PRL zakazujący spożywania alkoholu w akademikach czy mocniejszych trunków w ośrodkach szkoleniowych i wypoczynkowych.
Propozycja zmian
Proponowana regulacja dotyczy zmian obejmujących miejsca gdzie można spożywać alkohol. Proponuje się uchylenie przepisów zabraniających spożywania alkoholu w domach studenckich, ośrodkach szkoleniowych czy domach wypoczynkowych. Obecne brzmienie przepisu, którego nowelizacje ten projekt zakłada, jest klasycznym przykładem martwego prawa. Dla dobra porządku prawnego w Polsce lepiej jest takowy przepis derogować niż utrzymywać fikcję prawną szkodliwą dla holistycznego postrzegania porządku prawnego jako zespołu norm, do których należy odnosić się z należną im rewerencją. Należy podkreślić, że ewentualne zakazy spożywania alkoholu w domach studenckich, ośrodkach szkoleniowych czy domach wypoczynkowych dalej będą mogły obowiązywać, będzie to jednak leżeć w gestii osoby zarządzającej danym obiektem (np. rektora uczelni). Jest to rozwiązanie znacznie lepsze pozwalające dostosowywać normy do konkretnych miejsc i sytuacji.
Przewiduje się również zniesienie ogólnego zakazu spożywania alkoholu w miejscach publicznych oraz wprowadzenie co do zasady dopuszczalności spożywania napojów zawierających nie więcej niż 18% alkoholu na ulicach, parkach o placach, bez obawy o reperkusje ze strony przedstawicieli organów władzy państwowej. Takowa nowela odciąży funkcjonariuszy policji i straży miejskiej od zadań patrolowania swoich rewirów w poszukiwaniu osób spożywających alkohol w miejscach obecnie ku temu niedozwolonych, czyli de facto osób nieszkodliwych dla ogółu społeczeństwa, na rzecz podejmowania działań bardziej produktywnych dla poprawy bezpieczeństwa lokalnych społeczności. Proponowana zmiana przepisu ma na celu jedynie wprowadzenie możliwości rekreacyjnego spożywania słabszych napojów alkoholowych przez osoby dorosłe, nie ma natomiast wpływu na ponoszenie przez te osoby odpowiedzialności za konsekwencje wynikające ze spożycia alkoholu w nadmiernej ilości. Należy zaznaczyć, że gmina dalej będzie mogła w stosownej uchwale określić czasowy lub stały zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych.
Ponadto warto nadmienić, że istnieje wiele krajów Europy Zachodniej gdzie nie ma ogólnokrajowego zakazu picia w miejscach publicznych np. Niemcy, Dania, Włochy, Liechtenstein czy Szwajcaria. Praktyka w tych krajach pokazuje, że wydzielanie poszczególnych stref objętych zakazem spożywania alkoholu przez władze lokalne sprawdza się zdecydowanie lepiej pod kątem bezpieczeństwa publicznego.
Długie vacatio legis ustawy podyktowane jest czasem jakie potrzebują gminy na ustanowienie i oznakowanie stref objętych zakazem spożywania alkoholu.
Przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne
Ustawa powinna wywołać wiele pozytywnych skutków. Proponowana nowela odciąży funkcjonariuszy policji i straży miejskiej od zadań patrolowania swoich rewirów w poszukiwaniu osób spożywających alkohol w miejscach obecnie ku temu niedozwolonych, czyli de facto osób nieszkodliwych dla ogółu społeczeństwa, na rzecz podejmowania działań bardziej produktywnych dla poprawy bezpieczeństwa lokalnych społeczności. Ponadto przedkładana nowelizacja przepisów pozwoli na transmitowanie imprez gdzie spożywany jest alkohol czy też prowadzenie vlogów z elementami degustacji napojów alkoholowych (np. coraz popularniejsze vlogi piwne). Dodatkowo usunięcie martwych przepisów pozwoli zbudować w społeczeństwie większy szacunek co do prawa. Zgłoszony projekt przyczyni się także do budowy lepszej kultury spożywania napojów alkoholowych. Kolejnym skutkiem powinien być nieznacznie większy wpływ z tytułu podatku akcyzowego.
Źródła finansowania, jeżeli projekt niesie obciążenia dla budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego
Projekt nie niesie za sobą obciążenia dla budżetu państw oraz jednostek samorządu terytorialnego.
Wpływ projektowanej ustawy na mikro, małych i średnich przedsiębiorców
Zgłaszany projekt pozytywnie wpłynie na mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Możliwość rekreacyjnego, umiarkowanego spożywania alkoholu powinna przyczynić się z niewielkiego wzrostu obrotów z sklepów z napojami alkoholowymi.
Ocena zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej
Materia ustawy jest zgodna z obowiązującym prawem Unii Europejskiej.