W Zakładach Azotowych Puławy SA powstało zarządzenie nr 8 z dnia 24 września 2019 r., które miało na celu przymuszenie pracowników do zgłaszania nieprawidłowości. Pozornie nie brzmi to źle ale po analizie dokumentu można by w skrócie opisać, że pracownicy pod sankcją dyscyplinarnego zwolnienia z pracy mieli obowiązek donoszenia do swojego pracodawcy o różnych nieprawidłowościach.
Co prawda wycofano się z tego zarządzenia ale to nie daje gwarancji pracownikom, że takie zarządzenie nigdy nie powróci lub nie zostanie wdrożone w innych podmiotach Grupy Azoty S.A.
Na prośbę pracowników puławskich Azotów skierowałem interpelację w celu upewnienia się, ze w przyszłości takie próby nadużyć nie będą miały miejsca:
Szanowny Panie Ministrze,
zgłoszono do mnie, iż w Zakładach Azotowych Puławy SA powstało zarządzenie nr 8 z dnia 24 września 2019 r. w sprawie dokumentów z zakresu zarządzania zgodnością w Grupie Azoty Zakłady Azotowe Puławy SA. Podjęto próbę wprowadzenia tego zarządzenia poprzez odgórne przymuszenie wszystkich pracowników do zaakceptowania i podpisania przedmiotowego zarządzenia. Należy w tym miejscu wskazać na wybrane aspekty, które wzbudzają wątpliwości, czy treść zarządzenia jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa i czy jego wdrożenie byłoby w pełni bezpieczne dla pracowników.
Jako pierwszą rzecz należy wskazać cel wprowadzenia zarządzenia określony w § 2 ust. 1 załącznika nr 1 – Polityki zgłaszania nieprawidłowości w Grupie Azoty Zakłady Azotowe Puławy SA, którym jest, cyt. „sprawowanie kontroli we wszystkich obszarach działalności GA ZAP, które są narażone na nieprawidłowości, wskazanie środków, które pozwolą zapobiec powstawaniu nieprawidłowości w przyszłości, wykryć, wyjaśnić oraz usunąć powstałe nieprawidłowości i ich skutki”. Realizacja tych celów została przypisana wszystkim pracownikom, niezależnie od szczebla struktury organizacyjnej, pomimo że opisane czynności należą do ustawowych obowiązków każdego z członków Zarządu GA ZAP. Co więcej, w przypadku niewykonania obowiązku zgłoszenia nieprawidłowości przez pracownika lub stwierdzenia, że zgłoszenie zostało dokonane ze złej wiary, obciąża się pracownika odpowiedzialnością dyscyplinarną włącznie z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Zgłoszenie nieprawidłowości w złej wierze zostało uznane przez pracodawcę jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Ponadto należy podkreślić, że pracodawca poprzez zarządzenie nakłada na pracownika nowe obowiązki, ale nie zwiększa tym samym wynagrodzenia.
Dodatkowo określone w zarządzeniu wymogi co do uzyskania przez pracownika statusu sygnalisty, czyli osoby zgłaszającej nieprawidłowości, nie zapewnia odpowiedniej ochrony prawnej pracownika, a wręcz kształtuje jego sytuację w niekorzystny sposób.
Kolejnym obciążeniem, zgodnie z załącznikami nr 6 i 7 do zarządzenia, jest nałożenie na pracowników obowiązku śledzenia aktualizacji wewnętrznych aktów prawnych wprowadzonych przez pracodawcę oraz stosowania się do nich, co stanowi odwrócenie obowiązku spoczywającego na pracodawcy, a wynikającego z art. 94 pkt 1 Kodeksu pracy.
Ponadto w zarządzeniu wskazano, że wszystkie informacje, dokumenty i dowody uzyskane w toku wewnętrznego postępowania wyjaśniającego nieprawidłowości będą traktowane jako poufne. Takie unormowania wydają się być daleko idące, niepotrzebne i sprzeczne z interesem spółki oraz mogą prowadzić do konfliktów wynikających z wykonywania przez organizacje związkowe ich ustawowych uprawnień, a tym samym do tłumienia działalności związkowej.
Zarządzenie nr 8 z dnia 24 września 2019 r. w sprawie dokumentów z zakresu zarządzania zgodnością w Grupie Azoty Zakłady Azotowe Puławy SA zostało zawieszone, co nie stanowi gwarancji ostatecznej rezygnacji z jego wdrożenia.
W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytania:
- Czy niniejsze zarządzenie jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, zwłaszcza Kodeksu pracy?
- Kto jest odpowiedzialny za próbę wdrożenia zarządzenia i jaki był tego cel?
- Czy pomimo zawieszenia zarządzenie zostało wprowadzone w innych spółkach Grupy Azoty?
- Czy Zarząd Grupy Azoty Zakłady Azotowe Puławy SA ma zamiar wprowadzić kiedykolwiek przedmiotowe zarządzenie, czy złoży deklarację o ostatecznej rezygnacji z wdrożenia zarządzenia w przyszłości?
Odpowiedź pojawi się (w ciągu 3 tygodni od daty wysłania) na stronie: http://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/interpelacja.xsp?typ=INT&nr=3131