Z dniem 1 lipca 2015 r., weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania karnego, która diametralnie zmieniła model procesu karnego w Polsce. Wśród licznych zmian, ustawodawca przewidział także, przekazanie do kompetencji radców prawnych, funkcji obrońcy w postępowaniu karnym. Przedmiotowa ustawa, przewiduje możliwość zastępowania radcy prawnego przez aplikanta radcowskiego, m.in. przed sądami i organami ścigania, który to może, z upoważnienia radcy prawnego, pełnić funkcję obrońcy w procesie karnym. Niezrozumiałym jest przy tym, ograniczenie możliwości zastępstwa adwokata przez aplikanta radcowskiego, poprzez wyłączenie możliwości pełnienia funkcji obrońcy, w postępowaniu karnym i karnoskarbowym. Mając na uwadze że zmiany te, mogą być legislacyjnym niedopatrzeniem, wspólnie z Posłami Grzegorzem Długim, Barbarą Chrobak, Tomaszem Rzymkowskim, Magdaleną Błeńską, Rafałem Wójcikowskim, Andrzejem Maciejewskim, Jerzym Kozłowskim, Jackiem Wilkiem i Tomaszem Jaskółą, złożyliśmy interpelację, której pełna treść zamieszczona jest poniżej.
Odpowiedź ministerstwa będzie dostępna na stronie http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/interpelacja.xsp?typ=INT&nr=4705
Szanowny Panie Ministrze,
z dniem 1 lipca 2015 r., weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania karnego, która diametralnie zmieniła model procesu karnego w Polsce. Wśród licznych zmian, ustawodawca przewidział także, przekazanie do kompetencji radców prawnych, funkcji obrońcy w postępowaniu karnym. W ślad za zmianą Kodeksu postępowania karnego, ustawodawca dokonał także zmian w ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych.
Przedmiotowa ustawa, przewiduje możliwość zastępowania radcy prawnego przez aplikanta radcowskiego, m.in. przed sądami i organami ścigania. Aplikant radcowski może zatem,z upoważnienia radcy prawnego, pełnić funkcję obrońcy w procesie karnym.
Jednocześnie, ustawa z dnia 26 maja 1982 r.- prawo o adwokaturze, przewiduje możliwość zastępstwa adwokata przez aplikanta radcowskiego, jeżeli adwokat jest wspólnikiem w spółce adwokacko-radcowskiej (art. 77 ust.3 prawa o adwokaturze).
Niezrozumiałym jest jednak, ograniczenie możliwości zastępstwa adwokata przez aplikanta radcowskiego, poprzez wyłączenie możliwości pełnienia funkcji obrońcy, w postępowaniu karnym i karnoskarbowym. Z uwagi na fakt, że radcowie prawni oraz aplikanci radcowscy, mogą nieomal bez ograniczeń występować jako obrońcy, tego rodzaju ograniczenie, wydaje się być legislacyjnym niedopatrzeniem, które zdaje się być przy tym, zupełnie nieuzasadnione.
Konstrukcja dziwi tym bardziej, że dopuszczalne jest udzielenie radcy prawnemu przez adwokata, pełnomocnictwa substytucyjnego do obrony, a następnie upoważnienie przez tego radcę prawnego, aplikanta radcowskiego.
Wobec poszerzenia kompetencji radców prawnych o nową kategorię spraw, zmienił się także model kształcenia aplikantów radcowskich. Aplikant radcowski przechodzi w trakcie aplikacji kurs prawa karnego, w tym także prawa karnego procesowego. W czasie odbytych praktyk, aplikanci radcowscy zobowiązani są odbyć zajęcia w sądach karnych, a w ramach egzaminu radcowskiego, muszą oni zdać egzamin z prawa karnego. Tym samym trudno uzasadnić wskazane ograniczenie, niedostatecznym przygotowaniem aplikantów radcowskich do wykonywania funkcji obrońcy, bądź brakami w szkoleniu.
Mając na względzie powyższe, kierujemy pytania do Pana Ministra:
1. Jaki jest cel wyłączenia zastępowania adwokatów, będących wspólnikami spółek adwokacko-radcowskich, przez aplikantów radcowskich w charakterze obrońców, w aktualnym stanie prawnym, w którym to zarówno adwokat jak i radca prawny może wykonywać funkcję obrończą?
2. Czy przewidywana jest w tym zakresie zmiana ustawy prawo o adwokaturze?
Z uszanowaniem