Czy Polska zamierza przystąpić do wojny handlowej z Chinami? W ten sposób można interpretować rządowe prace nad projektem ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa i planie prawnego wykluczenia chińskich firm z polskiego rynku telekomunikacyjnego.
Już teraz, polscy eksporterzy produktów rolnych i spożywczych odczuwają negatywne konsekwencje samej groźby rozpoczęcia wojny handlowej z Chinami. Jak potwierdziło OPZZ w swoim piśmie do posłów, coraz więcej producentów zgłasza, że ich chińscy kooperanci zmieniają warunki dotychczasowej współpracy. Z umów długoterminowych przechodzą na model współpracy ograniczający się tylko do bieżących zamówień. A jak wiadomo, umowy długoterminowe są gwarantem stabilności prowadzenia działalności gospodarczej.
Jakie potencjalne skutki może przynieść dla polskiego rolnictwa wojna handlowa z Chinami? To jedno z pytań, na które powinni odpowiedzieć panowie Premierzy: Prezes Rady Ministrów i Minister Cyfryzacji oraz Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Pełna treść interpelacji poniżej:
Szanowni Panowie Premierzy,
na wstępie chciałbym przytoczyć dwa cytaty, które są wyznacznikami współczesnej polityki zagranicznej rozwiniętych państw. Winston Churchill zwykł kierować się zasadą, że „Wielka Brytania nie ma wiecznych sojuszników ani wiecznych wrogów; wieczne są tylko interesy Wielkiej Brytanii i obowiązek ich ochrony”. Natomiast Charles-Maurice de Talleyrand ukuł maksymę: „strzeż się swoich pierwszych odruchów – zwykle są szlachetne”.
Biorąc powyższe pod uwagę, z niepokojem przyjęliśmy informację, że Polska zamierza przystąpić do wojny handlowej z Chinami. Tylko w ten sposób należy interpretować rządowe prace nad projektem ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa i planie prawnego wykluczenia chińskich firm z polskiego rynku telekomunikacyjnego[1]. Obecnie jesteśmy świadkami negatywnych konsekwencji załamania łańcucha dostaw z Chin: niedoborów różnych półproduktów, wzrostu cen oraz ograniczenia produkcji różnych towarów. Te negatywne zjawiska mogą się pogłębić, jeżeli Polska nieodpowiedzialnie rozpocznie wojnę handlową z Chinami. W tym miejscu należy wskazać, że Chiny w zależności od przyjętych kryteriów, stanowią największą gospodarkę świata albo wkrótce wyprzedzą USA i będą światowym ekonomiczno-gospodarczym liderem. Rynek chiński jest bardzo chłonny i nieustannie zwiększa się eksport produktów z Polski do Chin (jeżeli chodzi o produkty rolno- spożywcze wzrost ten w pierwszej połowie 2021 r. wyniósł aż 10%[2]), jednocześnie Chiny są na drugiej pozycji, jeżeli chodzi o największych importerów.
O ile załamanie łańcucha dostaw wynika z przyczyn obiektywnych i niezależnych, to za rozpoczęcie wojny handlowej z Chinami będzie wyłącznie odpowiedzialny polski rząd i jego polityka. O nieracjonalności wchodzenia w spór z Chinami przemawiają również badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego (jest to instytucja państwowa (!) – analizy tego podmiotu powinny być wiarygodne dla rządu). W lipcu br. Polski Instytut Ekonomiczny stwierdził, że Chiny są największym wygranym kryzysu, który nastąpił w 2020 r. Jednocześnie wojna handlowa USA z Chinami ma bardzo mały wpływ na znaczenie Chin w światowej gospodarce.[3] Skoro potężne USA nie są w stanie skutecznie prowadzić wojny handlowej z Chinami, to tym bardziej mniejsze zdolności takiej wojny będzie miała Polska.
Negatywne konsekwencje samej groźby rozpoczęcia wojny handlowej z Chinami odczuwają już polscy eksporterzy produktów rolnych i spożywczych. Jak wynika z niedawnego pisma, jakie do Posłów skierował rolniczy OPZZ, coraz liczniej zgłaszają się do niego zaniepokojeni producenci rolni i wskazują, że ich chińscy kooperanci zmieniają warunki dotychczasowej współpracy. Z umów długoterminowych przeszli na model współpracy ograniczający się tylko do bieżących zamówień. W tym miejscu należy wskazać, że umowy długoterminowe są gwarantem stabilności prowadzenia działalności gospodarczej, pozwalają skutecznie planować oraz nie tylko dają zabezpieczenie dla przyszłych inwestycji, ale wręcz do nich zachęcają. Producenci rolni obawiają się, że może dojść sytuacji, która ma miejsce podczas wojny handlowej pomiędzy Chinami i Australią – najboleśniej właśnie branża rolno-spożywcza odczuła skutki tego konfliktu. Eksport australijskiego wina spadł o 96%[4], a eksport homarów spadł o ok. 90%[5]. A to nie jedyne branże rolne, w stosunku do których Chiny objęły cłami lub wprowadziły inną formę zakłóceń – straty ponieśli również australijscy producenci jęczmienia, wołowiny, pszenicy, wełny oraz bawełny.
Zgodnie z najnowszymi doniesieniami stosunki pomiędzy Australią i Chinami prawdopodobnie będą stopniowo się normalizować, ale wyłącznie dlatego, że Australia eksportowała również do Chin ważne z punktu widzenia strategicznego produkty – paliwa energetyczne, gaz i węgiel. Polska w przypadku wojny handlowej z Chinami nie będzie miała takich środków odziaływania.
W związku z powyższym bardzo proszę Panów Premierów o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
- Jakie potencjalne skutki może przynieść dla polskiego rolnictwa wojna handlowa z Chinami? Czy Ministerstwo Rolnictwa bądź Rada Ministrów przeprowadziły w tym zakresie jakiekolwiek analizy, uwzględniające w szczególności skutki dla eksportu polskich produktów rolnych i spożywczych, rozpoczęcia wojny handlowej z Chinami? Jeżeli tak, to proszę o ich udostępnienie.
- Czy Ministerstwo Rolnictwa brało udział w pracach legislacyjnych nad rządowym projektem ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa? Jeżeli tak, to jakie uwagi zgłaszał resort?
- Czy Ministerstwo Rolnictwa bądź Rada Ministrów przewidują wsparcie dla producentów rolno-spożywczych, którzy ucierpią w przypadku rozpoczęcia polsko-chińskiej wojny handlowej? Jeśli tak, to jakiego rodzaju będzie to wsparcie?
[1] https://www.benchmark.pl/aktualnosci/o-co-chodzi-z-lex-anty-huawei.html
[2] https://www.kowr.gov.pl/biuro-prasowe/aktualnosci/bardzo-dobre-wyniki-polskiego-eksportu-artykulow-rolno-spozywczych-w-pierwszym-polroczu-2021-r
[3] https://obserwatorlogistyczny.pl/2021/07/21/pod-wzgledem-eksportu-to-chiny-sa-najwiekszym-zwyciezca-pandemii-covid-19/
[4] https://biznesalert.pl/chiny-australia-wegiel-surowce-energetyka/
[5] https://www.euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/chiny-wstrzymaja-import-z-australii-wart-nawet-6-mld-dolarow/
W tym miejscu pojawi się link do odpowiedzi na interpelację.