Wniosek o kontrolę w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych to kolejny krok w sprawie masowego nękania kobiet, które zdecydowały się na macierzyństwo.
Sprawę masowych kontroli ZUS wobec kobiet, które prowadzą działalność gospodarczą poruszałem wielokrotnie. ZUS po kilku latach od wypłaty świadczeń, wszczął wobec kobiet postępowania, w celu odebrania świadczeń, które wcześniej przyznał oraz wypłacił.
Co więcej, prawdopodobnie akcję tę prowadzi pod hasłem „MATKA”. Takie bowiem hasło widnieje na wewnętrznych dokumentach urzędników ZUS, którzy prowadzą te postępowania.
Przepisy jasno wskazują, że kwota podstawy wymiaru składek, jaką ma prawo zdeklarować przedsiębiorca musi mieścić się w przedziale 60% do 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Na jakiej zatem podstawie i dlaczego po kilku latach od wypłaty świadczeń, ZUS podważa te przepisy?
Istnieje szereg dowodów na to, że to ZUS zachęca przedsiębiorców do deklarowania i opłacania wyższych składek, a więc powstaje zasadnicze pytanie, w jakim celu? Zgodnie z broszurą ZUS skierowaną do przedsiębiorców, zatytułowaną „MASZ WYBÓR” https://www.zus.pl/documents/10182/167561/Ulotka_Masz+Wyb%C3%B3r.pdf/4db53585-b88d-7cea-11f3-674517bc4b7d, przedsiębiorcy mają prawo opłacania wyższych składek jeżeli chcą otrzymywać wyższe świadczenia. Świadczy o tym chociażby zdanie: Jeśli chcesz otrzymywać wyższe świadczenia, musisz opłacać wyższe składki”. W ulotce tej widnieje hasło: „TY DECYDUJESZ: BRAK SKŁADEK – BRAK ŚWIADCZEŃ, NIŻSZE SKŁADKI – NIŻSZE ŚWIADCZENIA, WYŻSZE SKŁADKI – WYŻSZE ŚWIADCZENIA”.
Ponadto posiadam kopie odpowiedzi pracowników ZUS których udzielono przedsiębiorcom, w kontekście wysokości deklarowanych podstaw wymiaru składek, w stosunku do przychodów. Pozwolę sobie zacytować niektóre z nich:
- „Jak napisałam w poprzedniej wiadomości to płatnik decyduje o jaką kwotę podwyższy sobie minimalną podstawę wymiaru składek. Nie ma przepisu, który ustala próg zadeklarowanej podstawy w stosunku do osiągniętych przychodów. Ograniczenie jest w stosunku do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, gdzie maksymalna podstawa miesięczna nie może być wyższa od kwoty 11.912,50 zł”.
- „To, że jest Pani w ciąży, nie powoduje tego, że nie może Pani sobie zwiększyć podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z działalności, pod warunkiem, że nie przebywa Pani obecnie na zwolnieniu lekarskim na podstawie, którego otrzymuje Pani zasiłek chorobowy”.
- „To płatnik sam decyduje od jakiej podstawy zamierza opłacać składki. Podstawa wymiaru składek nie jest to uzależnione od dochód/przychód/obrót firmy czy okresu prowadzenia działalności. Konieczne jest złożenie deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA najpóźniej w dniu terminu płatności ze wskazaniem deklarowanej podstawy wymiaru składek”.
- „Dochód nie ma znaczenia w przypadku deklarowania kwoty podstawy wymiaru”.
- „Podstawa wymiaru składek powinna być zgodna z aktualnym kodem tytułu działalności. Kod tytułu określa dolną granicę podstawy i przed terminem płatności może Pani podwyższać te podstawę czyli podstawa jest zadeklarowana i nie wynika ona bezpośrednio z przychodu w danym miesiącu. Oczywiście ograniczenie wysokości podstawy wymiaru to 30 krotność przeciętnego wynagrodzenia w roku kalendarzowym. Po terminie płatności nie ma możliwości deklarowania wyższej podstawy niż obowiązująca”.
Sam sposób prowadzenia postępowań wzbudza wątpliwości co do ich rzetelności i prawidłowości. Np. urzędnicy oceniają sytuację finansową firmy, bawiąc się przy tym w biegłych rewidentów, a tak naprawdę nie zlecają przeprowadzenia rewizji finansowej. W rzeczywistości stwierdzają „na oko”, że zyski firmy nie pozwalały na opłacanie wysokich składek i obniża je do minimum, do czego nie ma ustawowych kompetencji.
Bowiem zgodnie z Uchwałą Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2010 r., II UZP 1/10, która wciąż obowiązuje, „Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych”.
Co więcej, zgodnie z opinią Prezesa ZUS zawartą w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 listopada 2017 roku (P 9/15), cyt.: „(…) ZUS nie kwestionuje podstaw wymiaru składek osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (dalej: przedsiębiorców), ponieważ w stosunku do tej grupy ubezpieczonych u.s.u.s. zawiera odmienną – niż w odniesieniu do pracowników – konstrukcję podstawy wymiaru składek. Stanowi ją kwota zadeklarowana – bez względu na wysokość osiąganych z działalności przychodów czy dochodów – która jedynie musi się mieścić w granicach ustawowych”.
Skoro podstawę wymiaru składek stanowi kwota zdeklarowana to dlaczego ZUS prowadzi masowe kontrole, obniża te kwoty do minimum i żąda zwrotu świadczeń? Ja znam odpowiedź i myślę, że czytelnicy również.
Wniosek do NIK: Wniosek do NIK ws. ZUS